Kocaeli’nin Gebze ilçesinde bulunan özel bir lisede eğitim gören öğrenciler, kimya derslerinde izledikleri bir video sayesinde tatlı su kaynaklarındaki su kirliliğinin çözülebilmesi için bir yöntem geliştirdi. Okullarındaki yemekhanede bulunan atık yemekleri toplayan öğrenciler, bu atıkları laboratuvardaki fırına koyup yüksek sıcaklıklarda bekleterek aktif karbona dönüşmüş toplar elde etti. Daha sonra oluşturdukları aktif karbon toplarını Gebze Denizli Göleti’ne bırakan öğrenciler, yiyeceklerin suyla tepkimeye girdiğini ve suyu temizlediğini gözlemledi. Bu sistemin Türkiye’de yaygınlaşmasıyla birlikte daha fazla tatlı su kaynağının temiz tutulabileceğini söyleyen lise öğrencileri, Türkiye’nin geleceğine ışık tutmak için projeler üretmeye devam edeceklerini vurguladı.

“Bu toplar sudaki kirlerin emilimini gerçekleştiriyor”

Kimya derslerinde izledikleri bir video sayesinde böyle bir proje geliştirdiklerini söyleyen 16 yaşındaki lise öğrencisi Nurperi Nurdan, “Kaliforniya’da aktif karbon kullanılarak tatlı su kaynaklarının temizlendiğini ve buharlaşmanın önüne geçildiğini gördük. Biz de ‘Neden bunu Gebze’de, Türkiye’de yapmayalım?’ dedik. Ardından projenin nasıl yapılabileceğini araştırdık. Aktif karbon ile alakalı Avrupa’da ve Amerika’da çeşitli belediyelerin yaptığı projeleri inceledik ve ardından kendi yemekhanemizdeki organik yemek artıklarını toplayıp bunu kimya laboratuvarımızda 250 derece sıcaklıkta fırınlarda ışıl işleme soktuk ve aktif karbon haline geldiler. Ardından Gebze’de buluna Denizli Göleti’ne bu aktif karbon toplarımızı bıraktık. Hem buharlaşmanın hem de sudaki kirliliğin önüne geçmeyi sağladık. Bu aktif karbon topları suyu nasıl temizliyor? Bu aktif karbon toplarının içinde havayla dolu gözenekler var ve suya atıldığında bu gözenekler mikroplastikler ve toksik maddelerle doluyor. Bir nevi bu toplar sudaki kirlerin emilimini gerçekleştiriyor. Bu işlem suyun kirliliğine bağlı olarak yaklaşık 24 saat ile 48 saat arasında sürebiliyor. Biz haftalık periyotlarla bu topları alıp, yerlerine yenilerini koymayı düşünüyoruz. Bu şekilde de tatlı suyu temizlemiş oluyoruz. Hedefimiz bu projeyi olabildiğince yaymak, geri dönüştürülmüş maddelerden yapılan bu aktif karbon topumuzu kullanarak Türkiye’deki tatlı su kaynaklarını korumak” dedi.

“Bu yemek artıklarını değerlendirmesek büyük çöp yığınları oluşuyor”

Yapılması gereken tek şeyin organik yemek artıklarının yüksek bir sıcaklıkta yakılarak aktif karbona dönüştürülmesi olduğunu vurgulayan Nurdan, “Biz lise öğrencileriyiz, kimya öğretmenimiz ve takımımızın mentörünün desteğiyle beraber bu projeyi yapabildik. Her okulda bu proje yapılmaya başlansa kim bilir ne kadar fazla tatlı su kaynağı korunabilir. Biz bu yemek artıklarını değerlendirmesek büyük atık yığınları, çöp yığınları oluşuyor. Bunun yerine hem tatlı suları temizleyen hem de bu maddeleri geri dönüştürebildiğimiz bir proje oldu aslında” diye konuştu.

“1 haftalık periyotlarla toplamayı planladık”

Suya attıkları atık yiyeceklerin suyla tepkimeye girdiğinin altını çizen Nurdan, “Bir fokurdama görüntüsü oluştu, baloncuklar çıktı. Ardından sudaki akıntıda yüzerek göleti dolaşmaya başladı. Biz bunları 1 haftalık periyotlarla toplamayı planladık. Karbon toplarını tamamen organik maddelerden yaptığımızdan dolayı suya bir zararları yok. İçlerinde zararlı maddeleri tutuyorlar ve bunu suya geri bırakmıyorlar. Olabildiğince sık bir şekilde değiştirip yerlerine yenilerini atmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.

“Türkiye’nin geleceğine ışık tutmak istiyoruz”

Türkiye’nin geleceğini temizlemek istediklerini aktaran 16 yaşındaki lise öğrencisi Defne Sam Alkan ise “Türkiye’nin geleceğine ışık tutmak istiyoruz. Hali hazırda yaptığımız projelerle birlikte yurt dışında ülkemizi temsil ettik. Geçen sene korona virüs olmasaydı dünya şampiyonasına gidecektik. Böyle kendimizi geliştirerek dünyayı aydınlatmak, geleceğe, özellikle gençlerin geleceğine ışık tutmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.